Pembe Köşk (İsmet İnönü Evi)
Pembe Köşk, Ankara'da, Türkiye Cumhuriyeti 2. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün 48 yılını geçirdiği köşk.
| Pembe Köşk | |
|---|---|
| İsmet İnönü Evi | |
 İsmet İnönü ve ailesinin 48 yılını geçirdiği Pembe Köşk | |
 | |
| Konum | Çankaya, Ankara, Türkiye |
| Koordinatlar | 39°53′41″K 32°51′39″D / 39.89472°K 32.86083°D |
| Tür | Tarihi müze ev |
| Önemli parça(lar) | İsmet İnönü’nün
|
| Koleksiyon(lar) | İnönü Ailesine ait eşyalar |
| Toplu ulaşım | EGO |
| Otopark? | Yok |
Adını, pastel pembe renkli cephesinden alır. İsmet İnönü, Pembe Köşk'ü küçük bir bağ evi olarak 10 Eylül 1923 tarihinde satın alıp 1925 yılından itibaren ailesiyle burada yaşamıştır. Köşk, Ankara başkent olduktan sonra, Türkiye'nin sosyal ve kültürel hayatındaki bir çok yeniliklere sahne olmuştur.
Seğmenler Parkı'nın karşısında bulunan köşk, günümüzde yarı-müze olarak hizmet verir. Her yıl 23 Nisan ve 29 Ekim dönemlerinde, yaklaşık birer aylık süreyle ziyaretçilere açıktır.
Geçmişi değiştir
Ankara'nın en eski evlerinden biri olan Pembe Köşk, 1923 yılında iki katlı, iki odalılı bir bağ evi idi. Hangi yıl, kim tarafından yapıldığında dair kayıtlar mevcut değildir.[1]
İsmet İnönü, bağ evini ve içinde bulunduğu araziyi Uzunoğlu Ali Ağa ailesine mensup Mehmet Bey'den 10 Eylül 1923 tarihinde satın aldı. İnönü, iki yıl süren tadilat ve inşaattan sonra 1925 yılında ailesiyle birlikte köşke taşındı ve 1973 yılına kadar burada yaşadı.[1]
Köşkün tadilatı ile Mustafa Kemal Atatürk yakından ilgilendi; büyük bir yemek salonun olmasını özellikle istedi yemek salonundaki eşyaları İstanbul'da Jean Psalty adlı firmaya yaptırarak hediye etti.[2][3] Köşk, o yıllarda çok kurak olan Ankara'ya canlılık katmak için pembe renge boyandı.[4] Köşkte, Atatürk'ün başkanlığını yaptığı çeşitli toplantılar, devrim çalışmaları gerçekleşti.
Daha sonra Ankara Palas'ta düzenlenecek olan cumhuriyet balolarının ilki, 22 Şubat 1927'de Pembe Köşk'te verildi. Evin önündeki camlı kısım, bu balo için yaptırıldı.[5] Salonun inşaatı yetişmediği için balo Şubat ayında yapılabilmişti.[2]
Ankara'daki ilk konserler, ilk sergiler, ilk ilmi toplantılar, satranç ve bilardo, ata binme, mania atlama yarışmaları bu yapıda ve bahçesinde düzenlendi. Bahçesinde Ankara'nın iklimine uygun çiçek ve ağaçların, çamların yetiştirilme deneyleri yapıldı. Erdal İnönü ve Özden İnönü bu köşkte doğdu.
İsmet İnönü Cumhurbaşkanı olduğu zaman Çankaya'daki Cumhurbaşkanlığı köşkü olan Pembe Köşk'e taşındı. İnönü ailesi, 12 yıl sonra yeniden aile evi olan Pembe Köşk'e döndü. İsmet İnönü, 25 Aralık 1973'te bu köşkte öldü.[6]
İsmet İnönü'nün 1973 yılında ölümünden on yıl sonra İnönü Vakfı kuruldu. Pembe Köşk Vakıf tarafından müze-eve çevrilmiştir. Bahçesinin önemli bir kısmı, 1970’li yılların sonunda apartmanlar yapılmak üzere varisler tarafından satılmıştır.[7]
Odalar değiştir
Alt katta giriş bölümüne kapının üstünde Ayetullah Sümer'in bir tablosu bulunur. İsmet İnönü'nün Hususi kalem müdürü Vedit Uzgören'in ve İsmet İnönü'nün yaverlerinin kullandığı oda,[8] misafir odası, Atatürk'ün sık sık geldiği ve onun isteği ile süslü, tavanı yüksek yemek odası, bilardo odası vardır.
Üst katta ise 3 yatak odası ile kahvaltı odası ve kütüphane bulunur. Kütüphane, İsmet İnönü'nün ilk başbakanlık döneminde Bakanlar Kurulu toplantılarını yaptığı yerdir.[9] En üstte küçük bir tavan arası vardır.
Ziyaret değiştir
Pembe Köşk, İnönü Vakfı tarafından müze-ev olarak düzenlenmiştir. Her yıl millî bayramlarda ziyarete açılır. İçinde, İnönü ailesine ait eşya, madalyalar, Atatürk ile yemek yedikleri oda, İsmet İnönü’nün Atatürk ile bilardo oynadığı masa, İsmet İnönü’nün sahra dürbünü, satranç masası, silahlar, üniformalar sergilenmektedir.
Köşkün üst yanındaki ağaçlık alanda İsmet İnönü ve eşi Mevhibe İnönü’nün birlikte bir heykelleri, köşkün karşısındaki parkta ise heykeltıraş Mine Sunar tarafından yapılan 4,5 metre boyunda, 3 ton ağırlığında bir İnönü heykeli yer alır.[10]
Kaynakça değiştir
- ^ a b "Pembe Köşk | Her Umut Ortak Arar - Nilay Örnek". Her Umut Ortak Arar. 9 Mayıs 2023. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ a b Tüccar, Öykü. "Cumhuriyet'in ilk yılları ve Pembe Köşk". NTV.
- ^ Sönmez, Savaş (5 Mart 2023). "Pera Antik-Aleko Angelidis". Sanattanyansimalar.com. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "Pembe Köşk – Giriş". Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker Pembe Köşk'ü anlatıyor- İlk Balo". İnönü Vakfı Youtube Kanalı. Ekim 2014.
- ^ "Cumhuriyet'in tanığı Pembe Köşk'e, 3,5 yılda 57 bin ziyaretçi". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ Mumcu, Uğur (14 Kasım 2018). Tüfek İcad Oldu. um:ag. ISBN 978-605-4274-68-0.
- ^ "Pembe Köşk – Yaver Odası (Baştaki Oda)". Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "Pembe Köşk – Yukarı Kat – Kütüphane – İnönü Vakfı, İsmet İnönü, İsmet İnönü Kimdir, İsmet İnönü Hayatı, İsmet İnönü Resimleri". Erişim tarihi: 3 Mayıs 2024.
- ^ "İsmet İnönü Evi (Pembe Köşk)". AEV.org.tr. Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.[ölü/kırık bağlantı]
Dış bağlantılar değiştir
- Özden Toker ve Pembe Köşk Belgeseli, Koç Üniversitesi VEKAM (yönetmen: Kerime Senyücel), 2020